Archives

ซ้อน ซับ กับ โลก ทึม เศร้า  กวีนิพนธ์ของ บัญชา อ่อนดี เป็นบทกวีที่มีเนื้อหาเข้มข้น ด้วยนำเสนอภาพวิกฤตการณ์ร่วมสมัยที่เกิดขึ้นทั่วโลก เช่น การแพร่ระบาดของไวรัสโคโรน่า สงครามในประเทศยูเครน ความอดอยาก และผู้ลี้ภัยสงคราม ทั้งสะท้อนภาพคอร์รัปชัน และตั้งคำถามถึงจริยธรรมของนักการเมืองในประเทศ ผ่านลีลาการใช้คำที่กระชับ หนักแน่น มีการเลือกใช้คำทับศัพท์ร่วมสมัยซึ่งทำให้ผู้อ่านเกิดความรู้สึกร่วมและมีอรรถรสมากขึ้น “ซ้อน ซับ กับ โลก ทึม เศร้า” กล่าวถึงปัญหาที่ทับซ้อนอยู่บนพื้นที่ต่าง ๆ บนโลก ผู้เขียนเล่นคำว่า “โลกทึมเศร้า” และ “โรคซึมเศร้า” เพื่อสะท้อนปัญหาเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองที่เกิดขึ้น และเป็น “ราก” ของความทุกข์ทนหม่นเศร้าของผู้คนในปัจจุบัน นอกจากการกล่าวถึงปัญหาอย่างหลากหลายและตรงไปตรงมา กวีนิพนธ์เรื่องนี้ เด่นด้วยการใช้คำประพันธ์ประเภทกลอนเก้าในแต่ละวรรคที่ประกอบด้วยกลบท ทำให้เกิดจังหวะการอ่านที่สม่ำเสมอตลอดเรื่อง และสร้างอารมณ์ที่ต่อเนื่องให้กับผู้อ่านได้เป็นอย่างดี

การเวกครวญ กวีนิพนธ์ของ พันดา  ธรรมดา  เป็นรวมบทกวีที่แต่งด้วยคำประพันธ์ที่ผู้แต่งเรียกว่า “กลอนด้น” หมายถึงกลอนที่ใช้ในการขับโนราหรือการเล่นหนังตะลุง เป็นกลอนแปดที่ไม่ได้เคร่งครัดจังหวะและสัมผัสในแบบสุนทรภู่  เนื้อหานำเสนอเรื่องราววิถีชีวิตในบ้านเกิดท้องถิ่นใต้ ศิลปะการแสดงโนรา ชีวิตในครอบครัว  วิถีชิวิตพื้นถิ่น ประเพณีที่มีพุทธศาสนาเป็นแนวทางและการอยู่ร่วมกับธรรมชาติรวมทั้งบันทึกประวัติศาสตร์ท้องถิ่นใต้ในสังคมร่วมสมัย ด้านศิลปะการประพันธ์มีความโดดเด่นด้วยการประสานศิลป์ ใช้ท่วงทำนองของศิลปะการแสดงโนรามานำเสนอในรูปแบบกวีนิพนธ์อย่างมีชั้นเชิงทางศิลปะ การใช้ภาพพจน์เปรียบเทียบท่วงทำนองของเนื้อหาแต่ละตอนเหมือนเสียงขับขานและลีลาของนกที่มีในพื้นถิ่น โดยตั้งชื่อแต่ละภาคว่า การเวกครวญ กาเหว่าหวน วิมานสาลิกาและน้ำตานกเปล้า ใช้ท่วงทำนองการเล่าเรื่องเหมือนการขับขานโนรา แสดงถึงศักยภาพในการผสมผสานขนบการแสดงพื้นบ้านกับเรื่องเล่าในท้องถิ่นได้อย่างมีวรรณศิลป์ แสดงให้เห็นภูมิธรรมแห่งพื้นถิ่นด้วยความภาคภูมิใจในรากเหง้าของตน คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติมอบรางวัลยกย่องการสืบสานขนบวรรณศิลป์ท้องถิ่น ให้  พันดา  ธรรมดา  ผู้ประพันธ์ การเวกครวญ เพื่อสนับสนุน ให้กำลังใจและยกย่องชมเชยความวิริยะอุตสาหะในการสืบสานภาษาและขนบวรรณศิลป์พื้นถิ่นของไทย

มิปรารถนาเป็นอื่น  รวมกวีนิพนธ์ของ กวิสรา ม่วงงาม แบ่งกลุ่มเนื้อหาในเล่มออกเป็น ๔ ภาค ประกอบด้วย “ภาคแรก ดิน” “ภาคสอง น้ำ” “ภาคสาม ลม” และ “ภาคสี่ ไฟ” ใช้ท่วงทำนองการเล่าเรื่องแบบ Ballad จากชีวิตประจำวันของกวีผ่านวิถีของชาวสวนผู้เปี่ยมสุข สุขเพราะการค้นพบว่าวิถีกวีและการเป็นชาวสวนล้วนเกี่ยวเนื่องสัมพันธ์กัน การดูแลต้นไม้และสัตว์เลี้ยงแม้จะเป็นงานหนักแต่ก็ช่วยกล่อมเกลาจิตใจให้รับรู้ถึงความละเอียดอ่อนของชีวิตไม่ผิดกับการเขียนบทกวี ผ่านวิถีการทำงานที่อบร่ำด้วยความรักเมื่อได้ประจักษ์ถึงความทุกข์ที่ไม่จีรังยั่งยืน กวีเขียนถึงบรรดาสัตว์เลี้ยงของครอบครัวได้อย่างมีชีวิตชีวา โดยเฉพาะเจ้าลูกม้าขี้อ้อนที่ชื่อ “บัวหลาด” ท่ามกลางบรรยากาศแมกไม้นานาพรรณของบ้านสวน กวียังย้อนความทรงจำถึงช่วงวัยเยาว์อย่างเข้าใจชีวิต เพื่อให้ผู้อ่านร่วมซึมซับประสบการณ์ในอดีตเทียบทาบกับความตระหนักรู้ในปัจจุบัน นับเป็นบทกวีที่เปี่ยมด้วยความหวังและกำลังใจอย่างมีนัยสำคัญ ด้านกลวิธีการประพันธ์ มิปรารถนาเป็นอื่น เป็นงานสร้างสรรค์ที่มีลีลาภาษาเรียบง่ายแต่หนักแน่นด้วยความหมายที่กวีกลั่นออกมาจากใจ ผ่านการกรองคำตามลีลาเฉพาะตนที่ไม่ได้เดินตามขนบวรรณศิลป์ไปทุกวรรค  แต่มิปรารถนาเป็นอื่น จึงอาจเป็นได้ทั้งข้อด้อยและข้อเด่นในขณะเดียวกัน คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้รวมบทกวี มิปรารถนาเป็นอื่น ของ กวิสรา ม่วงงาม ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๖

ดินแดนบันไดงู ของ วิสุทธิ์ ขาวเนียม เป็นรวมบทกวีที่แสดงให้เห็นถึงโลกอันซับซ้อน ที่มนุษย์พยายามสร้างเงื่อนไข แล้วดำเนินชีวิตตามนิยามความคิด เพื่อเดินทางไปยังโลกอันแสนไกล โดยคิดว่านี่คือการขับเคลื่อนความจริงท่ามกลางความซับซ้อนและยอกย้อนตลอดเวลา ผู้เขียนได้แบ่งบทกวีออกเป็น ๓ ภาค คือ ชิ้นส่วนของประเทศ  พาเหรดซิมแปนซี และ ที่อยู่ของขอบฟ้า แต่ละภาคใช้ความเปรียบเหนือจริง ของจินตนาการ ประวัติศาสตร์และวิทยาศาสตร์ ผ่านบทกวีฉันทลักษณ์ที่ร้อยเรียงสัมผัสกันทุกบท ในภาค “ชิ้นส่วนของประเทศ” บอกถึงการประกอบสร้างสังคมซึ่งเดินหน้าด้วยความรู้และความเชื่อ ถอยห่างจากรกรากเดิม เดินผ่านเขาวงกตที่สร้างขึ้น เป็นการสร้างบ้านแปงเมืองเข้าสู่กับดักในท้องงูที่กลืนกินผู้คนเข้าไปในกลไกแห่งงูกล ขบวนมนุษย์ที่เป็น “พาเหรดของซิมแปนซี” ในภาคต่อมา อันเป็นขบวนของมนุษย์ที่เชื่อมั่นในความรู้ มีโลกกว้างแห่งจินตนาการอยู่ในบ้านจริงอันคับแคบ โลกที่นับถือความรู้และตรรกะจึงมองเห็นขอบฟ้าเพียงที่ประจักษ์ จึงได้แต่บูชาสิ่งปลอมเหล่านั้น ในภาค “ที่อยู่ของขอบฟ้า” หากกระโจนออกจากภาพลวงอันปรากฏอยู่ในกระจก เพื่อเต้นรำกับสายลม เห็นสายฝนที่ตกลงมาเป็นเพลงเศร้า เห็นแดดเช้าพร่ำรักกับแมวดำ ฯลฯ อันเป็นเทคนิควิธี “เหนือจริง” เหล่านี้แล้ว จะพบว่าแท้จริงแล้วมนุษย์ในดินแดนแห่งนี้เหมือนกำลังเล่มเกมบันไดงู เพื่อเดินทางไปพิสูจน์ที่อยู่ของขอบฟ้า ต่างล้วนมีโอกาสก้าวกระโดดลัดชั้นสูงขึ้นหรืออาจตกชั้นลงมาเริ่มใหม่ได้ตลอดเวลา ดินแดนบันไดงู งดงามด้วยองค์ประกอบทางวรรณศิลป์ และการสร้างสรรค์ด้วยจินตนาการ ทำให้เกิดการตีความได้ลุ่มลึกหลากหลาย คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้รวมบทกวี ดินแดนบันไดงู ของ วิสุทธิ์ ขาวเนียม  ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๑ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๖

เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม รวมบทกวีของ นิตา มาศิริ แบ่งเนื้อหาสาระเป็น ๖ ตอน ได้แก่ มือที่จับดินสอเขียนกอไก่  มนุษย์คือสัตว์ทดลองของพระเจ้า  เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม  ดูสิดวงใจของใครหนอ  สนิมบนขวานและบ้านของเรา และสายธารที่ท้นหลั่งกำลังใจ    โดยภาพรวมของทุกตอน เนื้อหาสาระง่ายงาม มีศิลปะในการใช้ภาษา เป็นเรื่องราวการผ่านพบปรากฏการณ์ทางสังคมและธรรมชาติ  ทำให้เกิดความรู้สึกและเห็นภาพได้กระจ่างชัด           เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม เป็นกวีนิพนธ์ที่มีคุณค่าและเชิงชั้นทางวรรณศิลป์ รูปแบบฉันทลักษณ์ใช้กลอนแปดเป็นหลัก แทรกด้วยกาพย์ยานี  โดดเด่นด้วยกวีโวหาร เลือกสรรคำและภาพพจน์มาใช้อย่างเหมาะสม  มีความคิดสร้างสรรค์  สร้างอารมณ์สะเทือนใจ  เช่น ฉันกับเรือใบในมหานคร  หน้ากากสีทอง นิทานดวงดาวและข่าวคราวของสงคราม เป็นต้น ด้วยการใช้จินตนาการ พร้อมถ้อยคำอย่างมีชั้นเชิง ผสมผสานความสุข ความเศร้าไว้ด้วยกันอย่างลงตัว แต่น่าค้นหาข้อความจริงที่ผู้เขียนซ่อนไว้ ดังตัวอย่างจาก เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม                    “บนดาวดวงเดียวกัน สัมพันธภาพ          เคยไหมทาบทอแสงฉายแรงหวัง ไปบนผืนแผ่นดินถิ่นหยัดยัง                            ท่ามกลางความเกลียดชังที่ฝังใจ ดาวดวงที่ฉันอยู่ …ท้นรู้สึก                                      ว่าลึกลึก คืนวันฉันหวั่นไหว           โอบกอดความปวดร้าวมายาวไกล                     ณ แดนดินยากไร้…และไกลจันทร์…” หรือในบท โลกวันใหม่ ที่ว่า “ดาวจะอยู่อย่างไรหากไร้ฟ้า                 ผู้โอบอุ้มชีวาแห่งสมัย           หนอ, นิทานดวงดาวอันยาวไกล                       บอกว่าโลกวันใหม่ – ไม่เหมือนเดิม” คณะกรรมการจึงมีมติให้รวมบทกวี เราอยู่บนดาวดวงเดียวกันไหม ของ นิตา  มาศิริ ได้รับรางวัลชนะเลิศ  รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๖

“ดอย ฟ้า นา แม่” กวีนิพนธ์ของ “วิลักษณ์ ศรีป่าซาง” เนื้อหาเข้มข้นด้วย บรรยากาศเมืองเหนือ อันประกอบไปด้วยความเป็น “คนเมือง” ที่ยัง “อู้กำเมือง” ด้วยความ ภูมิใจ เปี่ยมด้วยบรรยากาศ แสง สี เสียง ประเพณี ที่ชวนสะเทือนไหวในอารมณ์ด้วยคม คำแห่งคำเมืองที่ปรากฏอยู่ในเนื้อสาร กวีสามารถเก็บบรรยากาศ “ล่วงสมัย” มาสอดใส่ ในเนื้อถ้อยสอดร้อยไปกับบรรยากาศ “ร่วมสมัย” ได้อย่างกลมกลืน กอปรด้วยอลังการ แห่งพลังภูมิปัญญาภาษาถิ่น และรูปแบบฉันทลักษณ์อันหลากหลาย แสดงให้เห็นความช่ำชอง ในการใช้คำอย่างมีชั้นเชิง เหมาะงามตามรูปแบบฉันทลักษณ์ที่เลือกใช้ในแต่ละช่วง โดยเฉพาะ ฉันทลักษณ์ประเภทโคลง กวีอวดฝีมือช่างสลักคำได้อย่างงดงาม อลังการ แสดงให้เห็นภูมิธรรมแห่งพื้นถิ่น ด้วยความภูมิใจในรากเหง้าของตน คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติมอบรางวัลยกย่องการสืบสานขนบวรรณศิลป์ท้องถิ่น ให้ วิลักษณ์ ศรีป่าซาง ผู้ประพันธ์ “ดอย ฟ้า นา แม่” เพื่อสนับสนุน ให้กำลังใจและยกย่อง ชมเชยความวิริยะอุตสาหะในการสืบสานภาษาและขนบวรรณศิลป์พื้นถิ่นของไทย

กวีนิพนธ์ชุด ดวงตากวี ของ รินศรัทธา กาญจนวตี เป็นงานฉันทลักษณ์สร้างสรรค์ ในรูปแบบกลอนสุภาพ เนื้อหาแบ่งเป็นสามภาค ภาคแรก ‘โลกภายใน : มองลึกเข้าไปในใจนั้น’ ภาคสอง ‘โลกภายนอก : มองออกไป ในความจริง ในความฝัน’ และ ภาคสาม ‘โลกของเรา : เธอบอกฉัน ฉันบอกเธอ’ ภาคแรก ‘โลกภายใน : มองลึกเข้าไปในใจนั้น’ กวีชี้ให้เห็นถึงคุณค่าหนังสือ ความ มหัศจรรย์ของการอ่านและพลังของบทกวี อีกด้านหนึ่งกวีได้กล่าวถึงการเขียนจากมุมของ ผู้บกพร่องทางสายตา แต่เขียนขึ้นจากความรู้สึก สัมผัสด้วยใจ… “บทกวีคือดวงตาข้าพเจ้า                               เส้น แสง เงา โค้ง ขอบ ประกอบสร้าง ภาพ เสียง คำ ทุกบทกำหนดวาง                   ลึก ไกล กว้าง เกินกว่าสายตามอง” ขณะเดียวกันกวีพาผู้อ่านย้อนรำลึกความทรงจำในวัยเยาว์อันบริสุทธิ์และเปี่ยมด้วยจินตนาการ ทำให้เราเห็นภาพเหล่านั้นแจ่มชัด ตลอดจนกล่าวถึงความรักที่แม้ว่าถ่ายทอดด้วยลีลากลอน แต่ค่อนข้างเข้าถึงอารมณ์ สัมผัสได้ถึงความรู้สึกและความงามทางวรรณศิลป์ได้ไม่ยาก… “หยาดน้ำค้างหยดค้างบนยอดหญ้า               หยาดน้ำตาหยดต้องทั้งสองแก้ม หากแม้นดาวส่องจับแสงวับแวม                     คงแต่งแต้มภาพเลือนได้เหมือนใจ” ภาคสอง ‘โลกภายนอก : มองออกไป ในความจริง ในความฝัน’ ว่าด้วย ความเป็นไปของสังคม อุดมการณ์ การเมือง สงคราม ความมีน้ำใจ ความยิ่งใหญ่และ ความงามของธรรมชาติ รวมถึงบุคคลต้นแบบ เช่น นักคิด นักเขียน นักต่อสู้ นักอนุรักษ์ กวีสามารถสื่อออกมาได้ ประทับใจและสะเทือนใจ แม้บางสำนวนดูเหมือนเป็นเรื่องส่วนตัว แต่มีมิติทางสังคมทับซ้อนอยู่เสมอ ภาคสาม ‘โลกของเรา : เธอบอกฉัน ฉันบอกเธอ’ ว่าด้วยความหวัง กำลังใจ รักศรัทธาต่อสิ่งต่าง ๆ ตลอดถึงคุณค่าความงามมวลพฤกษา ความมหัศจรรย์ของธรรมชาติ ทั้งยังชี้ให้เห็นว่ามนุษย์ใช้ชีวิตร่วมกัน มีมุมมองต่างกัน แต่ควรมองต่างอย่างมีศิลปะ ในด้านรูปแบบ กวีมีความช่ำชองในเชิงฉันทลักษณ์ เมื่อรวมกับเสน่ห์ในการใช้ สำนวนโวหาร มีจินตนาการและอารมณกวีที่ประณีต ทำใหเห็นความงามของ “ดวงตากวี” คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้รวมบทกวี “ดวงตากวี” ของ รินศรัทธา กาญจนวตี ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปี พุทธศักราช ๒๕๖๕

หนังสือกวีนิพนธ์ นาฏกรรมจำนรรจ์ ของ ศิวกานท์ ปทุมสูติ รวมผลงานร้อยกรอง ประกอบด้วยฉันทลักษณ์กลอนสุภาพเป็นหลัก สลับด้วยกาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ และกาพย์หัวเดียว กวีมีประสบการณ์ในการใช้ฉันทลักษณ์เป็นอย่างดี แม่นยำ ชัดเจน มีลีลาน่าสนใจ เนื้อหาสาระอ่านแล้วได้ข้อคิด แฝงด้วยปรัชญาชีวิต เช่น “ก็ดูเถิดดูโลก                                   กี่สับโขกสะทกทึ้ง กี่มือที่ยื้อดึง                                      มิได้ดวงแก้วลดา กี่พลิกแผ่นดินผลาญ                       ประหัตประหารและโหยหา กี่ตื่นกี่ลืมตา                                     แล้วนิทราในทุกข์ระทม” กวีสามารถใช้ฉันทลักษณ์ได้หลากหลายรูปแบบ มีสัมผัสเชื่อมร้อยกระชับรัดกุมระหว่าง บทตลอดทั้งเล่ม มีความไพเราะ นำเสนอแนวคิดในลักษณะกระแสสำนึกเพื่อแสวงหา สาระของชีวิต โดยใช้กวีวัจนะเป็นสื่อ ด้านกลวิธีทางวรรณศิลป์มีการใช้ภาพพจน์ การประดิษฐ์คำขึ้นใช้ใหม่ด้วยศิลปะการนำเสนอที่มีอัตลักษณ์เฉพาะตน คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้รวมบทกวี นาฏกรรมจำนรรจ์ ของ ศิวกานท์ ปทุมสูติ ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๑ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๕

รวมบทกวี จนกว่าโลกจะโอบกอดเราเอาไว้ กวีนิพนธ์จากบทสนทนาแห่งชีวิต ของ ปาลิตา ผลประดับเพ็ชร์ มีความโดดเด่นด้วยวรรณศิลป์ที่เรียบง่ายแต่ลุ่มลึก สะเทือนอารมณ์ ความเรียบง่ายของทั้งรูปแบบที่ใช้กลอนสุภาพ ภาษาที่เข้าใจง่ายรวมทั้ง ภาษาในบทสนทนา สื่อภาพและเรื่องเล่าของชีวิตผู้คนในสังคมร่วมสมัย โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในช่วงวิกฤตการแพร่ระบาดของโควิด-๑๙ ด้วยลีลาที่เฉียบคมและบาดลึก ผู้ประพันธ์ ให้ความสำคัญกับปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับผู้ใหญ่ในหลากหลายมิติ ทั้งใน ครอบครัวที่ฐานะดี ด้วยความรักและความห่วงใยของพ่อแม่ที่กลับกลายเป็นการไม่เปิด โอกาสให้เด็กได้เลือกเอง ในขณะที่เด็กในครอบครัวผู้ยากไร้กลับไม่มีทางเลือกสำหรับเด็ก การใช้เรื่องราวของเด็กในรายการทีวีเพื่อเพิ่มยอดผู้ชม เรื่องของเด็กหลังห้องที่ครูอาจไม่ได้ ใส่ใจ และเรื่องของเยาวชนจากต่างจังหวัดที่ประสบปัญหาในการใช้ชีวิตในเมืองหลวง จนต้องเลือกหาทางออกอันน่าสลดใจ การนำเสนอภาพชีวิตจากหลากหลายมุมในสังคม ประกอบเสียงสนทนาในลีลาและท่วงทำนองกระชับ หนักแน่น ทำให้บทกวีนำเสนอปัญหา ความทุกข์ยากที่หลากหลายอย่างมีพลัง ในขณะเดียวกันก็สื่อแนวคิดเข้มข้นของความเหลื่อมล้ำ ในสังคมได้อย่างคมคาย เนื้อหาของรวมบทกวี ประกอบด้วย ๔ ภาค คือ ภาคหนึ่ง Pandemic: ยุคสมัย แห่งการแพร่พันธุ์ภาคสอง Romanticize: เราทำให้ทุกอย่างโรแมนติก ภาคสาม จนกว่าโลกจะโอบกอดเราเอาไว้ และภาคสี่ ไปสู่อ้อมกอดอันเป็นนิรันดร์ ด้านกลวิธีทางวรรณศิลป์ ผู้ประพันธ์สามารถใช้กลอนสุภาพเล่าเรื่องได้อย่าง หลากหลายลีลาและอารมณ์ นำเสนอปัญหาสังคมร่วมสมัยยุคโรคระบาดด้วยท่วงทำนอง เสียดสีอย่างเฉียบคมและขันขื่น เช่น มี “โรคชักหน้าไม่ถึงหลัง”                            “โรคไร้ความหวังวางจำหน่าย” แถม “โรคซึมเศร้า ซังกะตาย”                       “คนละครึ่ง” ซื้อขายได้คล่องตัว “โรค เรา ไม่เท่ากัน” แพร่พันธุ์ง่าย                  จุดส่งเสริมการขายกระจายทั่ว “โรคเหลื่อมล้ำระยะสุดท้าย” ขายถูกชัวร์      “โรคเฉยชากับความชั่ว” ขายทั่วไป… ทั้งนี้ แม้ผู้ประพันธ์จะนำเสนอปัญหาเลวร้ายที่หลากหลายในสังคมร่วมสมัย แต่ก็ไม่ได้ เคียดแค้นชิงชังและสิ้นหวัง ด้วยน้ำเสียงของแม่ เธอยังคงเห่กล่อมลูกน้อยให้มีความหวัง แม้จะตระหนักว่าโลกที่ลูกน้อยจะเติบโตไปจะพบความโหดร้ายเพียงไร “ลูกเอ๋ย…เช่นนี้แหละชีวิต                                 เจ้าอย่าพร่ำพินิจเพียงบาดแผล ศิโรราบซ้ำซ้ำ-ความอ่อนแอ                              ลั่นกุญแจคุมขังความหวังใด เจ้าจงยืมหัวใจวัยทารก                                      มาเต้นในหัวอกที่หมกไหม้ ยืมแววตาวัยเยาว์อันวาวไว                               “ชอบ” อาจหลับใหลอยู่ใน “ชัง” ด้วยคุณลักษณะโดดเด่นด้วยวรรณศิลป์ที่เรียบง่ายแต่ลุ่มลึกและเฉียบคมดังกล่าวข้างต้น คณะกรรมการจึงมีมติให้หนังสือรวมบทกวี จนกว่าโลกจะโอบกอดเราเอาไว้ ของ ปาลิตา ผลประดับเพ็ชร์ ได้รับรางวัลชนะเลิศ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปี พุทธศักราช ๒๕๖๕

กวีนิพนธ์เรื่อง “ฮ่วงเฮ้า” ผู้ประพันธ์เรียกผลงานชุดนี้ว่าเป็น “คันธชาตินิพนธ์ภาษาไทยถิ่นอีสาน” ของ คำเมือง ราวะรินทร์ เป็นรวมบทกวีที่ประพันธ์ด้วยภาษาไทยถิ่นอีสาน ตามขนบวรรณศิลป์ดั้งเดิมของวัฒนธรรมไทยอีสาน นำเสนอภาพวิถีชีวิต ประเพณีและวัฒนธรรมของชาวไทยพื้นถิ่นที่ผูกพันกับธรรมชาติ ด้วยลีลาทางวรรณศิลป์ โดยนำคำต่าง ๆ มาเรียงร้อยตามลำดับอักษร พร้อมอธิบายศัพท์อย่างละเอียด นอกจากนี้ ยังจดจารกวีนิพนธ์นี้ด้วยอักษรธรรมแบบอีสาน  ทำให้ผู้อ่านได้เรียนรู้วัฒนธรรม วิถีชีวิต พร้อม ๆ ไปกับการเรียนรู้คำศัพท์ภาษาถิ่น  ฉันทลักษณ์โบราณที่นับวันจะถูกลืมและสูญหายไป  จึงกล่าวได้ว่าผู้ประพันธ์มีความวิริยะอุตสาหะและปณิธานแรงกล้าในการสืบสานมรดกวัฒนธรรมทางหนังสือที่กำลังจะสูญหายไป คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติมอบรางวัลเสริมสร้างกำลังใจให้ คำเมือง ราวะรินทร์ ผู้ประพันธ์   “ฮ่วงเฮ้า” เพื่อสนับสนุน ให้กำลังใจและยกย่องชมเชยความวิริยะอุตสาหะในการสืบสานภาษาและขนบ วรรณศิลป์พื้นถิ่นของไทย

หนังสือกวีนิพนธ์ “หัวใจป่า”  ของ พล พิมพ์โพธิ์ เป็นผลงานรวมบทกวีนิพนธ์ใช้คำประพันธ์ ประเภทกลอนสุภาพเป็นหลัก มีกาพย์ยานีแทรกเล็กน้อย แบ่งเป็น ๓ ตอนด้วยกัน คือ ตอนที่ ๑  ป่าไม้ ประกอบด้วยผลงาน ๑๔ สำนวน พูดถึงเรื่องราวธรรมชาติของแมกไม้มวลดิน  น้ำและป่า สวนดอกไม้ ชีวิตสัมพันธ์ของบ้าน คน และป่าไม้ “คนอยู่อิงอาศัยเพราะได้ป่า  สัตว์นานาก็พึ่งพิงอิงอาศัย  ป่าคือบ้านทุกชีวิตทุกจิตใจ หมู่บ้านใหญ่รวมร่วมผูกพัน ใครอยู่ป่าคือเจ้าถิ่นดินแดนป่า ต้องพิทักษ์ต้องรักษาต้องสร้างสรรค์ เสือไก่หมีชะนีค่างไม่ต่างกัน คือเจ้าบ้านทั้งนั้นของป่านี้” สำนวนโวหารเรียบง่าย ไพเราะงดงาม ตอนที่ ๒ ป่าเมืองประกอบด้วยผลงาน  ๙ สำนวน  กล่าวถึงชีวิตที่สัมพันธ์อยู่ในชุมชนเมือง “หากจะลองไถ่ถามสนามหญ้า  จะแบ่งมาก็ไม่เหลือสักเนื้อที่  ข้อจำกัดข้อเก่าที่เรามี จึงถูกตีกรอบกฎกำหนดชัด  แต่ในกรอบขอบคั่นอันคับแคบ  ดูเหมือนแทบย่ำแย่เพราะแออัด  กำแพงรั้วหลังโรงเรียนติดรั้ววัด   ยังพอจัดพื้นที่สีเขียวเติม”  ฉันทลักษณ์ถูกต้องตามกฎเกณฑ์  เนื้อหาสาระเหมาะสมกลมกลืน  การใช้ถ้อยคำได้อรรถรสชัดเจน มีบทเด่น เช่น เงินทองของแม่  อาณาจักรแห่งลมหายใจ  เป็นต้น ตอนที่ ๓ ป่าใจ  ประกอบด้วยผลงาน ๑๕ สำนวน เป็นการบอกเล่าจิตสำนึกภายในของกวี “ปลูกต้นจิตสำนึกให้ลึกสุด   เริ่มต้นที่จิตมนุษย์ใช่ใครอื่น  เพื่อให้พอต่อหวังอย่างยั่งยืน  ก่อนขมขื่นเกาะกินแผ่นดินใจ  เอาน้ำใจน้ำรินแผ่นดินชุ่ม ความอาทรปกคลุมต้นกล้าใหม่  รานเหยียดหยัดต้นทะยานแผ่   ก้านใบ  แย้มดอกไม้ช่อผลบนลานรัก”  มีอีกหลายบทกลอนที่อ่านแล้วทำให้รู้สึกได้ว่า “โลกเรานั้นมีสีทอง  คืออาทิตย์ฉายส่องจากห้องสวรรค์  ปลุกชีวิตให้ฟื้นตื่นชีวัน  จุดไฟฝันทอประกายสายลมบน” สามารถใช้รสคำรสความได้อย่างเหมาะสมพอสมควร คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้ “หัวใจป่า” ผลงานของ พล  พิมพ์โพธิ์ ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด  ประเภทกวีนิพนธ์  ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๔  

รวมบทกวี “เรื่องจริงจริง ในโลกลวงลวง” ของ วรภ วรภา เป็นรวมบทกวีที่มีเนื้อหาหลากหลาย จัดแบ่งเป็น ๒ กลุ่ม คือ “ในฤดูผลิบาน” และ “ผู้คนบนเฟซบุ๊ก” บทกวีในกลุ่ม “ในฤดูผลิบาน” นำเสนอเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องราวของผู้คนในสังคมที่ต้องต่อสู้ชีวิตในบริบทและท่วงทำนองที่หลากหลายแตกต่าง ผ่านทั้งช่วงเวลาผลิบานและอุปสรรคปัญหาที่ต้องเผชิญ ประหนึ่งเป็น “นักรบชีวิต”  บทกวีมีทั้งขนาดสั้นและบทกวีชุดซึ่งเป็นเรื่องเล่าขนาดยาวของชีวิตในช่วงเติบโตและพลิกผัน เช่น บทกวีชุด “พราวพริ้งแห่งหญิงสาว” และชุด “ตรุษ” ซึ่งแสดงความยึดมั่นในประเพณีแม้ต้องเผชิญกับวิกฤตเศรษฐกิจ  ภาพชีวิตหลากหลายมิติทั้งในครอบครัว สังคมไทยและสังคมโลกทำให้บทกวีมีความหลากหลายทางอารมณ์ทั้งสดใสในวัยดรุณ  เข้มข้นในยามวิกฤต รวมทั้งชั้นเชิงกลอนและการเล่นคำ เช่นเรื่องเล่าในครอบครัวชุด “สามีปฏิวัติ” นำเสนอด้วยท่วงทำนองสนุกสนาน สร้างอารมณ์ขัน โดยใช้วลีและถ้อยคำร่วมสมัย เรื่องเล่าเหตุการณ์ในสังคมภาคใต้ ในชุด “บันทึกถึงเทพา” และสถานการณ์ความขัดแย้งในโลก ในชุด “ยังอาเพศนะปาเลสไตน์” เป็นต้น บทกวีในกลุ่ม “ผู้คนในเฟซบุ๊ก” นำเสนอชีวิตของผู้คนในสังคมโลกเสมือนที่ทั้งให้ภาพความเป็นไปและวิพากษ์ความหมายในเบื้องลึกของตัวตนผู้คนในโลกออนไลน์  ลีลากลอนล้อเล่นกับภาษาที่ใช้คมคาย สนุกสนาน ลักษณะเด่นของบทกวีของ วรภ วรภา คือการผสานขนบวรรณศิลป์แบบเดิมกับความเปลี่ยนแปลงในโลกยุคดิจิทัล ทั้งภาษา และการสร้างตัวตนบนโลกออนไลน์ โดยให้ความหมายระดับลึกของปรากฏการณ์เหล่านั้น แม้ตระหนักว่าชีวิตล้วนมีอุปสรรคและปัญหาแต่ก็ยังคงมีความหวังและกำลังใจให้สู้ชีวิตต่อไป เพียงเจ้ารู้พอใจในจุดหนึ่ง                    เพียงเจ้าซึ้งสมดุลแห่งคุณค่า เพียงเจ้าเห็นแจ้งชัดในปรัชญา           ใดหมายว่าพอเพียง…ก็เพียงพอ “เพียงเจ้ารู้พอเพียง-ก็เพียงพอ” คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้รวมบทกวี “เรื่องจริงจริงในโลกลวงลวง” ของ วรภ  วรภา ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๑ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๔

กวีนิพนธ์ชุด “ประเทศในเขาวงกต” ของ ศิริวร แก้วกาญจน์ แบ่งเนื้อหาเป็น ๔ ภาค ภาคแรก :ฟ้าค่ำนี้อาจสีเศร้า ภาคสอง : บนบรรทัดประวัติศาสตร์ ภาคสาม : ประวัติศาสตร์กำลังเดินทาง ภาคสี่ : ขอบฟ้าอนาคต  ภาพรวมว่าด้วยสังคม การเมือง เหตุการณ์ความรุนแรง ปัญหาความขัดแย้งทางความคิด ความเชื่อ ปัญหาเหลื่อมล้ำ ฯลฯ ลักษณะเด่นอยู่ที่ความหนักแน่น เข้มข้นในเนื้อหาสาระ ใช้คำเท่าที่จำเป็น ทุกคำจึงมีความหมาย ทั้งที่ใช้คำธรรมดาสามัญ แต่เมื่อใช้อย่างถูกกาลเทศะ ทำให้ลงตัวงดงาม ทรงพลัง และเนื่องจากรวมบทกวีเล่มนี้ไม่เคร่งครัดฉันทลักษณ์  กวีอาศัยความจัดเจนทางภาษา จังหวะจะโคน จึงเห็นความโดดเด่นด้านชั้นเชิงวรรณศิลป์แจ่มชัด ลักษณะเด่นอีกประการหนึ่งของ “ประเทศในเขาวงกต” คือความคิดที่แหลมคม อาจเรียกได้ว่าคมคำ คมความคิด และสำคัญสุด วรรณกรรมเล่มนี้มิใช่แค่รายงานสถานการณ์ หรือมิเพียงสะท้อนว่าทุกองคาพยพของประเทศกำลังตกอยู่ในเขาวงกต กวีได้พยายามเสนอทางออก ชี้ประวัติศาสตร์ให้ทบทวนบทเรียนเพื่อก้าวสู่เส้นทางใหม่ ๆ หลายช่วงฉายภาพและตอกย้ำให้เห็นปัญหา แล้วเปิดปลายให้ผู้อ่านนำไปขบคิดต่อ ขณะที่หลายชิ้นงานตั้งคำถามต่อสังคมแบบคมคายเป็นการกระตุกกระตุ้นให้ตื่นจากวังวนเดิม ๆ เป็นที่น่าสังเกตว่า ผลงานภายในเล่มหลายสำนวน เขียนขึ้นตามวาระต่าง ๆ แต่มีนัยกว้างออกไป ไม่จำกัดเฉพาะวาระพิเศษนั้น ๆ นี่คือเสน่ห์ และถือเป็นอีกก้าวหนึ่งของพัฒนาการด้านกวีนิพนธ์ คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้หนังสือรวมบทกวี “ประเทศในเขาวงกต” ของ ศิริวร แก้วกาญจน์ ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๑ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำปีพุทธศักราช ๒๕๖๔

หนังสือกวีนิพนธ์ชุด “บางใครอาจลืมทางกลับบ้าน” ของ “นิตา มาศิริ”  เป็นงานฉันทลักษณ์ที่สร้างสรรค์ในรูปแบบกลอนแปด ผู้เขียนได้แยกย่อยเนื้อหาเป็น ๖ ภาค ดังนี้ หากจะเรียกเธอว่าความรัก, แว่วเสียงนกที่จรจากรัง, ไม่มีเสียงเพลงในคืนอิเล็กโทนถูกเผาไฟ, เหลือความรักบ้างไหมแผ่นดินนั้น, บางใครอาจลืมทางกลับบ้าน และ คิดถึงครึ่งชีวิต ตามลำดับ กวีนิพนธ์เล่มนี้โดดเด่นที่เนื้อหาและอารมณ์ความรู้สึก ซึ่งแสดงออกถึงความรักความผูกพัน รำลึกถึงคืนวันเก่า ๆ หอมกลิ่นอดีตในวัยเด็ก ตลอดจนเรื่องราวปัจจุบัน รวมทั้งการพลัดพราก อารมณ์ความรู้สึกเหล่านี้ผู้เขียนได้ฉายภาพ ‘พื้นที่-ทุ่ง-ทาง’ บรรยากาศในชุมชนและ ‘บ้าน’ มาเป็นฉากเดินเรื่อง โดยมีความรักความผูกพันต่อ ‘พ่อ-แม่’ เป็นองค์ประกอบสำคัญ…  “หากจะเรียกสิ่งนั้นว่าความรัก     ที่พาเรามารู้จักและพบหน้า              แก้วกาแฟมื้อเช้า ข้าว ผัก ปลา              ที่มิเคยตีราคา ค่าหัวใจ” และบางบทในชิ้นงาน ‘เธออยู่บนชิงช้าสวรรค์’ ซึ่งสูญเสียพ่อ… “โลกหมุนเร็วเกินไปไหมเธอว่า?    ชิงช้าที่มาชิง-ยิ่งหม่นหมอง         ราวโลกเงียบนิ่งงัน-ฝันตระกอง              กอดเปลวไฟสีทองที่ลามเลีย              ฝุ่นเถ้าแหละเท่ารักที่รวมไว้         ทั้งคือลมหายใจผู้สูญเสีย        เคยโอบอุ้มพะเน้าพะนอเคยคลอเคลีย      อิงไออุ่นวนเวี่ยลงเรี่ยวาง” ส่วนเครื่องมือที่ใช้สื่อสาร แม้ว่าบางสำนวนอาจยังไม่สมบูรณ์ด้านฉันทลักษณ์ แต่โดยภาพรวมถือว่าเป็นหนังสือที่มีพลัง (กวี) มีภาษาง่าย ๆ  แต่งดงามอีกเล่มหนึ่ง ดังนั้น คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้กวีนิพนธ์ชุด “บางใครอาจลืมทางกลับบ้าน” ของ “นิตา มาศิริ” ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำพุทธศักราช ๒๕๖๓

หนังสือกวีนิพนธ์ “ซากโบราณมีอยู่ทั่วไป” ของ “สุธีร์ พุ่มกุมาร” ผลงานร้อยกรองจำนวน                  ๗๘ สำนวน รวม ๔๗๓ บท ประกอบด้วยฉันทลักษณ์กลอนสุภาพเป็นหลัก มีโคลงสุภาพ กาพย์ยานี ๑๑ กาพย์ฉบัง ๑๖ กลอนเพลงพื้นบ้านแทรกอยู่จำนวนหนึ่ง ผู้เขียนมีประสบการณ์ในการใช้ฉันทลักษณ์เป็นอย่างดี ทั้งนี้เพื่อให้ได้บรรยากาศตามเนื้อหาสาระ โดยใช้ฉันทลักษณ์ได้ครบถ้วนตามกฎเกณฑ์ที่กำหนด มีความไพเราะของถ้อยคำที่นำเสนอ เช่น คนปลูกต้นไม้ในสวนสาธารณะของหมู่บ้านจัดสรร การเดินข้ามทางม้าลายของหญิงชรา ซากโบราณมีอยู่ทั่วไป กิงก่องแก้ว : ร้อยเกี่ยวเหนี่ยวฝัน ด้วยมือของฉันและมือของเธอ เนื้อหาและรูปแบบเหมาะสมกลมกลืน กระชับรัดกุม มีสาระในด้านความรู้ ความคิด ชัดเจน ใจความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน การใช้ถ้อยคำถูกต้องตามหลักภาษาไทย ทั้งในด้านการสะกดคำ และการสื่อความหมาย  มีความเหมาะสมกับเนื้อหา ใช้คำให้อารมณ์และความรู้สึก มีความสมบูรณ์ กวีโวหารสร้างความประทับใจ ทำให้เกิดจินตนาการด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น อุปมาอุปไมย ใช้สัญลักษณ์ เร้าอารมณ์ด้วยถ้อยคำที่ไพเราะ มีความหมายลึกซึ้ง สามารถดึงดูดความสนใจได้ ทำให้ผู้อ่านซาบซึ้ง ด้านความคิดสร้างสรรค์ มีศิลปะในการนำเสนอความคิดริเริ่มอย่างมีคุณค่า มีเหตุมีผล  มีวิสัยทัศน์ และความคิดใหม่ ๆ ที่เป็นของตนเองได้ดีพอสมควร ดังนั้น คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้ “ซากโบราณมีอยู่ทั่วไป” ของ “สุธีร์ พุ่มกุมาร” ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๒  รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำพุทธศักราช ๒๕๖๓

“สองฝั่งแม่น้ำเก่า” รูปรอยของคืนวันบนผืนดินและแผ่นน้ำโบราณ ของ “ลอง จ้องรวี” เป็นรวมบทกวี ประกอบด้วยสองบรรพ์คือ บรรพ์ ๑ บ้านที่เราเกิด และบรรพ์ ๒ แผ่นดินที่เราฝัน ผู้เขียนนำเสนอความทรงจำของชีวิตวัยเยาว์ที่มีความสุขในชนบทบ้านเกิด วิถีชีวิตเรียบง่ายและความรักจากครอบครัวหล่อหลอมให้รักและตระหนักในคุณค่าของผืนดินบ้านเกิด           “บ้านของอดีตยังติดตรึง            ในความคะนึงคิดถึงหนัก           เป็นบ้านงดงามด้วยความรัก                 รู้จัก “การให้” น้ำใจงาม” ความเปลี่ยนแปลงของวิถีสมัยใหม่เป็นสิ่งที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงและ “บ้านหลังเก่า” มีอยู่เพียงในความทรงจำ กระนั้นก็ยังคงทรงคุณค่าทางจิตใจและเป็นที่สร้างแรงบันดาลใจ สร้างไฟฝันให้ต่อสู้ชีวิตใน “โลกที่ไม่มีอะไรง่าย อย่าอายที่จะแพ้”           “การแพ้ก็แค่คัดและตัดสิน         ใช่สูญสิ้นดิ้นดับอย่าสับสน           แพ้ก็แค่เห็นธรรมใช่จำนน                    ยอมเพื่อยลและยินจิตวิญญาณ                     การพ่ายแพ้แค่เป็นศิลปะ           ชัยชนะแค่คำเพรียกใช้เรียกขาน           อุปโลกน์โลกในรูปอุปาทาน                   มิใช่การชี้วัดที่ชัดเจน”   ด้านศิลปะการประพันธ์ ใช้กลอนแปดด้วยลีลาและภาษาที่เรียบง่าย สื่อความ สร้างจินตภาพและอารมณ์ บางบทยังใช้ความเปรียบที่มีลักษณะเฉพาะตน เช่นในบท “แม่เป็นนวัตกรรมมานานแล้ว” “เป็นคอมพิวเตอร์เสมอมา ลูกจะค้นหาอะไรก็ได้           ความจำคำตอบคำปลอบใจ                  มีให้ลูกค้นทุกคนเอย” ดังนั้น คณะกรรมการตัดสินจึงมีมติให้ รวมบทกวี “สองฝั่งแม่น้ำเก่า” ของ “ลอง จ้องรวี” ได้รับรางวัลรองชนะเลิศอันดับ ๑ รางวัลเซเว่นบุ๊คอวอร์ด ประเภทกวีนิพนธ์ ประจำพุทธศักราช ๒๕๖๓

เป็นหนังสือรวมกวีนิพนธ์หลายปีต่อเนื่อง อาจมีข้อผิดพลาดด้านฉันทลักษณ์และสัมผัสผิดบ้าง แต่ไม่ถือว่าฉกรรจ์ สำนวนโวหารสร้างสรรค์ มีระดับคุณภาพ การสรรคำใช้พลิ้วกลมกลืน ใช้ถ้อยคำฉันทลักษณ์ ความหมายต่างๆ ลงตัว มีความเป็นหมวดหมู่ ความมีมิติ ของกวีมองได้กว้าง ไกล ลึก ข้อที่น่าชมเชยคือ เขียนในลีลาฉบับที่หายาก โดยรวมแล้วผลงานเหนือกว่าชิ้นอื่น

เป็นกวีนิพนธ์ที่เขียนได้ไพเราะงดงามอ่อนหวาน ให้จินตภาพมีทั้งกาพย์และกลอนให้เนื้อหาสาระด้านวัฒนธรรม แนวคิดเน้นความเป็นไทย

เป็นกวีนิพนธ์ที่มีฉันทลักษณ์ถูกต้องมีความคิดสร้างสรรค์เชิงอนุรักษ์เน้นแนวคิดเชิงวัฒนธรรมและหลักศาสนา

เป็นกวีนิพนธ์ที่มีความสุนทรียภาพ ไพเราะ พรรณนาได้สมจริง ให้ข้อคิดคำคมนำเสนอทั้งกลอน กาพย์ยานี ฉบัง ฝีมือจัดจ้าน แต่ละมุมมองเรื่องการเมืองยังไม่แหลมคม